Beslenme Yetersizliği (Malnütrisyon) nedir?
Kötü beslenme anlamına gelen malnütrisyon terimi, “bir ya da daha fazla besin öğesinin vücut dengesini bozacak şekilde yetersiz alınması (Protein Enerji Malnütrisyonu-PEM) veya fazla alınması (obezite) durumunda ortaya çıkan sağlık sorunlarını ifade eder. Yetersiz olarak beslenme sonucunda zamanla aşırı zayıflık ve bodurluk (yaşına göre boyunun kısa kalması) gelişir.
Malnütrisyon tüm dünyada halen hem tıbbi hem de sosyal bir sorundur. Dünya üzerinde yaşayan her dört çocuktan biri Protein Enerji Malnütrisyonundan etkilenmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde 5 yaş altı ölümlerin %45’i malnütrisyonla ilişkilidir.
Boya göre ağırlık değerleri DSÖ referans değerlerinin (Z skoru <-2 SD) altında olan çocuklar, aşırı zayıflıktan dolayı psikolojik gelişimleri ve büyümeleri ciddi olarak bozuk veya ölüm riski altındadırlar. Malnütrisyon, endokrin sistem (hipoglisemi, hipotiroidi gibi), immun sistem (gecikmiş duyarlılığın kaybı, bozulmuş fagositoz gibi), gastrointestinal sistem (villöz atrofi, bakteriyal çoğalma, pankreas atrofisi gibi), kardiyovasküler sistem (bradikardi, hipotansiyon gibi), solunum sistemi (hipoksi gibi), nörolojik sistem (irritabilite gibi) ve hematoljik sistem (anemi, pıhtılaşmada bozulma gibi) olmak üzere vücutta tüm sistemleri etkilemektedir. Vitamin ve mineraller gibi mikrobesinlerin eksiklikleri beslenme yetersizliği olan çocuklarda yaygındır. Malnütrisyonu olan hastalarda demir, çinko, iyot ve vitamin A başta olmak üzere tüm vitamin ve minerallerde eksiklikleri gözlenmektedir. Bu vitamin ve minerallerin eksiklikleri malnütrisyonun ağırlığını belirleyen en önemli etkenlerden biridir. Bu nedenle malnütrisyon olduğu belirlenen olgularda beslenmenin düzenlenmesi, gerekirse beslenme ürünleri ve vitamin-mineral takviyeleri ile tedavinin başlangıcından itibaren besin desteği sağlanmalıdır.
Malnütrisyonun erken tanınması ve zamanında beslenme düzenlenmesi ile önlem alınması açısından tüm çocuklarda düzenli sağlıklı çocuk takip yapılmasının büyük önem taşımaktadır. Vücut ağırlığı ve boy ölçümleri ile çocukların büyümelerinin takip edilmesi gerekmektedir. Yaşına göre vücut ağırlığı ve boyuna göre vücut ağırlığı değerlendirilmesi ile malnütrisyon erken tanınabileceği gibi, DSÖ’nün de önerdiği hem kolay hem de pratik bir yöntem olan Üst Orta Kol Çevresi Ölçümü ile malnütrisyon erken dönemde belirlenebilir. Bu yöntem için yaşlara göre Üst Orta Kol Çevresi Cetvelleri olduğu gibi evde basit bir mezura ile de bu ölçüm yapılabilir.
Site içerisindeki bilgiler Prof. Dr İlyas Okur danışmanlığında hazırlanmıştır.
